KARANIN BİTTİĞİ YER
Hz. Muaviye
r.a. zamanında İfrîkıyye (Kuzey Afrika) valiliği yapmış
olan ve Tunus'ta Kayrevan şehrini inşa eden meşhur mücahid Ukbe b.
Nafi,
Yezid'in halifeliğinin ilk yıllarında ikinci defa Kuzey Afrika
valiliğine
tayin edilmişti (62/682). Ukbe, Kayrevan'a varır varmaz ordusunu
toparlayıp
müslümanlarla sürekli savaş halinde olan Bizanslılarla şiddetli
çarpışmalara
girişti. Cihad harekâtını kesintisiz sürdüren Ukbe b. Nafi', batıya
doğru
ilerleyerek Tanca civarında Atlas Okyanusu'na dayandı. İşte o zaman şu
tarihi sözünü söyledi:
- Ya Rabbi!
Eğer önüme çıkan şu deniz olmasaydı, senin yolunda cihad
ederek daha ileri giderdim!
Ukbe b.
Nafi, karanın bittiği yerden geri döndü. Bizanslılar ve yardımcıları
olan Berberîler, ondan korkarak yolundan kaçtılar. Dönüş sırasında
'Maü'l-Feres'
diye anılan yerde konaklama yapıldı. Meğer bu bölge susuz bir yermiş.
Herkes
susuzluktan neredeyse ölecek duruma gelmiş. Ukbe b. Nafi iki rekat
namaz
kıldı, suya kavuşmak için Allah'a dua etti.
O sırada
Ukbe'nin atı ön ayaklarıyla yeri eşelemeye başladı. Ortaya
çıkan bir kaya parçasının yanında sular fışkırıverdi. Ukbe herkesi suya
çağırdı. Durumu görenler çevredeki kumluklarda eşmeler kazıp birçok su
kaynağı buldu. Kana kana su içtiler. Buraya 'atın suyu' anlamında
'Maü'l-Feres'
denildi.
Ukbe, bu
dönüş yolunda Tunus'un merkezi Kayrevan'a yaklaşmış, sekiz
günlük bir mesafe kalmıştı. Ortada kendisine karşı koyacak bir düşman
gücü
kalmadığını zannederek, ordusunun büyük kısmını serbest bırakıp ileri
taraflara
gönderdi. Kendisi de az bir askerle Tehuze şehrine gitti. Bizanslılar
da
yanındaki askerlerin azlığını görünce, ona karşı savaşa başladılar.
Berberîler
içinde müslüman olmuş, çevresinde sözü dinlenen ve çok saygı
gösterilen Küseyle isminde bir adam vardı. Ukbe Vali olarak gelince o
adamın
muhtemelen aşırı hırslı olduğunu düşünerek, yapılan uyarıları
dinlemeden
onu koyun kesip yüzmeye mecbur bırakmıştı. Maksadı, adamın halk
nazarındaki
itibarını düşürmekti. O zaman eline bulaşan kanı sakalına süren
Küseyle,
ilk fırsatta isyan etmeye karar vermişti. Bu adam nihayet sayıca hayli
çok olan adamlarını toparlayıp Bizanslıların da desteğiyle ayaklandı.
Kahraman
Ukbe ve arkadaşları şehit edildi. Ukbe'nin son arzusu da şehit olmaktı.